Internationale herdenkingsreeks eert slachtoffers van bombardementen wereldwijd
Persbericht
Berlijn, Duitsland – 24 april 2025 – Op 11 mei 2025 vindt in het Anti-Oorlogsmuseum in Berlijn de openingsbijeenkomst plaats van Four Days in May, een internationale herdenking ter ere van de slachtoffers van luchtaanvallen door de geschiedenis heen – van Warschau (1939) en Rotterdam (1940) tot de huidige conflicten in Gaza en Oekraïne. De reeks evenementen bereikt een hoogtepunt met de presentatie van het eerste Anti-Bommenverdrag ter wereld, een baanbrekend initiatief dat oproept tot een wereldwijd verbod op de productie, opslag, gebruik en overdracht van luchtaanvalsbommen.
Hoogtepunten Berlijn
Berlijn, 11 mei
- Opening + Paneldiscussie ‘Stop de Bombardementen Nu’
(Anti-Oorlogsmuseum, 9.00–10.00 uur)
Openingswoord door Erik van Loon (Rotterdamse initiatiefnemer van Four Days in May) en Tommy Spree, directeur van het Anti-Oorlogsmuseum. Aansluitend discussiëren Spree en Van Loon over manieren om bombardementen te stoppen. - Ondertekening Anti-Bommenverdrag
(Anti-Oorlogsmuseum, 10.00–11.00 uur)
Presentatie en ondertekening van het eerste internationale Anti-Bommenverdrag. - Poëzie Fietstocht
(Start Checkpoint Charlie, 12.00–14.00 uur)
Een fietstocht langs historische Berlijnse locaties – Checkpoint Charlie, Holocaustmonument, Brandenburger Tor – eindigend bij het Brecht-Weigel-Haus. - 125ste Verjaardag Helene Weigel
(Brecht-Weigel-Haus, 15.00–18.00 uur)
Viering georganiseerd door het Bertolt Brecht-archief en Literaturforum im Brecht-Haus. - Helene Weigel-hulde
(Berliner Ensemble, 18.30–21.00 uur)
Theatrale hommage aan Helene Weigel. - Open Podium
(Bertolt Brecht-beeld, 21.00–22.00 uur)
Publiek kan anti-oorlogsgedichten, verhalen en liederen voordragen.
Internationaal Herdenkingsprogramma
Warschau, 12 mei
Op Maandag, nemen zij de Poëzietrein (5.51-11.10) van Berlin HBF naar Warsaw Zachodnia. In Warschau is eerst een lunch voordat zij een bezoek brengen aan het Warschause Opstandmuseum. Hier krijgen zij een lezing over de verwoestende Zwarte Maandag (13.00-14.00) bombardementen op 25 september 1939. Aansluitend wordt het Poolse Anti-Vliegtuigbommen Verdrag gepresenteerd. Na de presentatie van het verdrag zal een gids de deelnemers alles leren over de heldhaftige Opstand van Warschau (14.00-15.00). Om 15.00 fietsen zij naar het Polin Museum. In dit museum leren zij over de inhumane leefomstandigheden in de Warsaw Getto (16.00-17.00). Tijdens de avondlezing in het Adam Mackiezie Literatuur Museum gaat het vooral over de nalatenschap van de invloedrijke Poolse theater directeur Konrad Swinarski (20.00-21.00) die nu exact 50 jaar geleden stierf. De dag zal net als in Berlin eindigen met een Open Podium (21.00-22.00) waar men dit keer anti oorlogs en/of vredes verhalen, liedjes en gedichten kan voordragen langs de oude stadsmuren.
Hengelo, 13 mei
Op dinsdag nemen zij de Poëzietrein (7.00-18.10) van Warschau Centralina naar Station Hengelo. Vanaf Station Hengelo organiseren zij een Poetry Walk (18.15-20.00). Een gids zal hen door de in 1944 en 1945 totaal verweoste stad leiden. Tijdens de Poetry Walk dragen verschillende lokale dichters hun “Four Days In May” gedichten voor. Voordat iedereen weer op de Poetry Train naar Rotterdam stapt zal men een bezoek brengen aan de St. Lambertus Basilica. Daar kan men een kaarsje opsteken ter nagedachtenis van de 107 slachtoffers van de 42 bombardementen die Hengelo ten deel vielen na Oktober 1944.
Rotterdam, 14 mei
Op woensdag wordt de slotdag van de herdenking geopend met een Four Days In May (10.00-11.00) lezing in Tante Nino. Na deze lezing zal de Nederlandse Anti Vliegtuigbommen Verdrag (11.00-12.00) worden gepresenteerd. Om 13:27, op het moment dat de eerste bommen vielen, zal drie minuten stilte worden gehouden op de 85 straathoeken langs de Brandgrens. Direct daarna zal de 85th Herdenking (13.30-13.35) starten. Nadat het gedicht “Und Was Bekam Des Soldaten Weib?” in tien talen aan de Brandgrens is voorgedragen zal men met een Poetry Cycle (15.00-17.00) langs de 12,5 km lange Brandgrens fietsen. In Lunchroom Broodje Aap zal dichter Miguel Santos, dramatuur Alain Pringels en kunstenaar Erik van Loon in 60 minuten (19.00-20.00) het gedicht ‘Und was bekam des Soldaten Weib?’ ontleden. Nadat dit gedicht woord voor woord ontleed is, zal Dj Okkie Vijfvinkel in een speciale Radio Oranje (20.00-21.00) show ons naar de bevrijding leiden. De tweede internationale ‘Four Days In May’ herdenking zal net als in Berlijn en Warschau eindigen met Open Podium (21.00-22.00) waarbij deelnemers anti oorlogs en/of vredes verhalen, liedjes en gedichten kan voordragen aan de voet van het ‘Nationaal Monument Koopvaardij’.
Achtergrond
Sinds 2015 organiseert de Rotterdamse kunstenaar Erik van Loon een unieke herdenking: elk jaar worden gedichten voorgedragen op een extra straathoek langs de Brandgrens, tot de hele grens symbolisch “hand-in-hand” verbonden is. In 2024 breidde het initiatief uit naar Rome, Zürich en Parijs. Dit jaar staat Brechts gedicht Und was bekam des Soldaten Weib? centraal, als krachtig statement tegen oorlogsgeweld.
Citaten
“Dit verdrag is een oproep aan de mensheid: bommen vernietigen levens zonder onderscheid. We moeten deze terreurwapens nu verbieden.”
– Erik van Loon, Oprichter Four Days in May
“Het Anti-Oorlogsmuseum staat pal achter burgers wereldwijd die een einde eisen aan dit geweld. De geschiedenis mag zich niet herhalen.”
– Tommy Spree, Directeur Anti-Oorlogsmuseum
Media en Registratie
Programma’s, aanmelding en verdragstekst:
- Rotterdam: www.14mei.nl
- Berlijn: www.antikriegsmuseum.de
Perscontacten:
- Erik van Loon | Stichting 14 Mei | stichting14mei@gmail.com | +31 6 3826 5666
- Tommy Spree | Anti-Oorlogsmuseum | info@anti-kriegs-museum.de | +49 30 4028691