Lezing over het leven en de nalatenschap van theaterlegende Konrad Swinarski
Ter gelegenheid van de internationale herdenking Four Days in May
Warschau/Rotterdam, 27 april 2025
Op maandag 12 mei 2025 vindt van 20:00 tot 21:00 uur in het Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza (Rynek Starego Miasta 20, Warschau) een speciale lezing plaats over de artistieke erfenis van Konrad Swinarski (4 juli 1929, Warschau – 19 augustus 1975, Damascus). De lezing markeert de 50ste herdenking van zijn overlijden en sluit aan bij de internationale Four Days in May-herdenkingen.
Konrad Swinarski: Een kunstenaar tussen vuur en vernieuwing
Konrad Swinarski, geboren in Warschau, droeg de ziel van zijn geboortestad zijn hele leven met zich mee. Ondanks zijn korte leven – hij overleed op 46-jarige leeftijd bij een vliegtuigongeluk – blijft zijn werk tot op de dag van vandaag een inspiratiebron voor theatermakers en publiek. Swinarski begon zijn carrière als assistent van de legendarische Bertolt Brecht, maar ontwikkelde al snel een eigen, gedurfde stijl. Zijn visie, een mix van menselijk inzicht, politieke moed en experimenteel theater, maakte hem tot een icoon van de Poolse cultuur.
De lezing: Herinnering aan een revolutionair talent
Tijdens de lezing zal ….. met ons in Swinarski’s rijke artistieke nalatenschap duiken. Zij belicht niet alleen de context van zijn baanbrekende werk, maar ook hoe zijn keuzes het Poolse theater transformeerden. Aan bod komen:
- Zijn Warschause roots en de invloed van Brecht.
- Zijn unieke combinatie van esthetiek en maatschappelijk engagement.
- Zijn blijvende impact op de Poolse podiumkunsten, zelfs na zijn vroegtijdige dood.
Dziady Deel III: Van verboden stuk naar theatrale revolutie
Een hoogtepunt van Swinarski’s carrière was zijn enscenering van Dziady Deel III (1973) in het Stary Teatr in Krakau. Zes jaar na de beruchte opvoering van Kazimierz Dejmek (1967) – die tot protesten en diens ballingschap leidde – koos Swinarski voor een radicale, minimalistische stijl: geen historisch drama, maar een psychologische, tijdloze interpretatie. Geen kostuums, maar witte hemden; geen bombast, maar een leeg, donker podium. Hoewel de staat het negeerde, werd deze voorstelling een sleutelwerk in het Poolse underground-theater.
Swinarski vs. Dejmek: Twee visies, één meesterwerk
| Aspect | Dejmek (1967) | Swinarski (1973) |
|---|---|---|
| Stijl | Theatraal, historisch | Minimalistisch, psychologisch |
| Politieke lading | Openlijk anti-Sovjet | Impliciet anti-totalitair |
| Hoofdpersonage Konrad | Heroïsch, pathetisch | Kwetsbaar, existentialistisch |
| Reactie regime | Verboden, Maartprotesten 1968 | Getolereerd, maar genegeerd |
| Erfgoed | Vonk voor verzet | Invloed op underground |
Locatie: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza
Het Literatuur Museum is vernoemd naar de Poolse dichter Adam Mickiewicz (1798–1855). Mickiewicz’ meesterwerk Pan Tadeusz (1834) en het mystieke drama Dziady zijn verankerd in de Poolse identiteit. Net als Swinarski gebruikte Mickiewicz kunst om verzet te voeren tegen onderdrukking.
Praktische informatie
- Datum: 12 mei 2025, 20:00–21:00 uur
- Locatie: Muzeum Literatury, Rynek Starego Miasta 20, Warschau
- Toegang: Gratis, aanmelden gewenst via onderstaande contactgegevens.
Contact:
Erik van Loon, Rotterdamse Festivals
www.14mei.nl
stichting14mei@gmail.com
+31 6 3826 5666