Persbericht
Rotterdam, 14 april 2025 – Op 11 mei 2025 vindt in het Anti-Kriegs-Museum Berlin de opening plaats van de internationale herdenkingsbijeenkomst „Vier Dagen in Mei”. De bijeenkomst herdenkt de slachtoffers van bombardementen wereldwijd – van Rotterdam en Warschau tot de huidige conflicten in Gaza en Oekraïne.
Wegen om oorlog te voorkomen
Tijdens de opening spreekt de Berlijnse Tommy Spree, directeur van het Anti-Kriegs-Museum, over de geschiedenis van het museum en zijn inzet voor vrede en ontwapening. In het daaropvolgende paneldiscussie bespreken Spree en de Rotterdammer Erik van Loon, initiatiefnemer van de internationale herdenkingsreeks, concrete manieren om oorlog te voorkomen.
Anti-Bommenverdrag
Het hoogtepunt van de bijeenkomst is de presentatie van ’s werelds eerste ontwerp van een „Anti-Bommenverdrag”. Het verdrag pleit voor een wereldwijd verbod op de productie, opslag, inzet en overdracht van vliegtuigbommen. Geïnteresseerden kunnen het verdrag na afloop ondertekenen.
„Vier Dagen in Mei” – Internationale herdenking
Na de opening in Berlijn vinden op 11 mei nog vier andere evenementen plaats. Daarna zet de herdenkingsreeks zich voort op 12 mei in Warschau en op 14 mei in Rotterdam.
– In Warschau zijn er lezingen over het bombardement op Warschau en hoe de heldhaftige opstand in het Warschause Getto (19 april – 16 mei 1943) het Poolse Thuisleger inspireerde om in 1944 een eigen 63-daagse stadsopstand tegen de Duitse bezetting te beginnen.
– In Rotterdam staat onder meer een lezing gepland over de eerste „Vier Dagen in Mei” van de invasie en het daaropvolgende bombardement op de stad, dat uiteindelijk leidde tot de capitulatie van Nederland. Om 13:27 uur precies, het tijdstip waarop de eerste bommen vielen, wordt op steeds meer straathoeken langs de historische Brandgrens drie minuten stilte in acht genomen. Daarna worden gedichten voorgedragen ter nagedachtenis aan de slachtoffers van bombardementen wereldwijd. In 2015 vonden de voordrachten op 75 straathoeken plaats, dit jaar zijn het er 85 – en tegen 2040 moeten het er langs de 12,5 kilometer lange Brandgrens 100 worden. Zo ontstaat er een menselijke keten van herdenking langs de Brandgrens. Dit jaar staat het gedicht ‘Und was bekam des Soldaten Weib?’ van Bertolt Brecht centraal.
Programma in Berlijn
09:00-10:00 Opening „Four Days In May” (Brusseler Strasse 21)
(zie boven)
10:00-11:00 Presentatie van het „Anti-Bommenverdrag”
(zie boven)
12:00-14:00 Poetry-fietstour (Friedrichstraße 43-45)
Bij Checkpoint Charlie begint een unieke poetry-fietstour door Berlijns historische en culturele herinneringslandschap. Eerst bezoeken de deelnemers de Anhalter Bahnhof, vanwaar ongeveer 55.000 Berlijnse Joden – een derde van de Joodse bevolking – werden gedeporteerd. Daarna bezoeken ze het Topographie des Terrors, het Holocaustmonument en de Brandenburger Tor. De route gaat verder via de Rijksdag en de Tränenpalast naar het Berliner Ensemble, en eindigt bij het Brecht-Weigel-Haus.
15:00-18:00 »Een kleine vulkaan« – Weigel ter ere van haar 125ste verjaardag (Chausseestr. 125)
Ter ere van dit grote jubileum presenteert het »Brecht-Haus« zich als »Weigel-Haus« en nodigt iedereen uit voor een feestelijk programma: met felicitaties, voorleessessies, scènespel, lezingen en presentaties in het Literatuurforum en op de hofbühne – plus speciale rondleidingen door Helene Weigels woning en exclusieve inkijkjes in het Helene Weigel-archief.
18:30-21:00 125 jaar Helene Weigel (Bertolt-Brecht-Platz 1)
De dag wordt feestelijk afgesloten (organisator: Berliner Ensemble) met een hommage aan Weigel ter ere van haar 125ste verjaardag in het Berliner Ensemble.
21:00-22:00 Open podium
Maar dat is nog niet alles! Voor wie na het officiële programma nog niet uitgekeken is, is er voor doorgewinterde dichters een open podium voor spontane poëzie, vredeslyriek, anti-oorlogs-haiku’s en nachtelijke woorden tegen de oorlog. Deze slot manifestatie in Berlijn vindt onder de sterren – bij het standbeeld van Bertolt Brecht naast het Berliner Ensemble plaats. Neem je gedichten mee!
Achtergrond
De Nederlandse Stichting 14 Mei organiseert sinds 2015 in Rotterdam een unieke herdenking: elk jaar lezen burgers op een extra straathoek langs de historische Brandgrens gedichten voor, totdat de hele grenslijn symbolisch „hand in hand” verbonden is. In 2024 werd dit concept voor het eerst internationaal uitgebreid toen stond Gregory Corso’s gedicht „Vision of Rotterdam” centraal en werden er herdenkingen georganiseerd in Rome, Zürich, Parijs en Rotterdam. Dit jaar vindt de internationale uitbreiding voor de tweede keer plaats en de Nederlandse voordracht aan de Brandgrens voor het 11e jaar plaats.
Meer informatie en aanmelding:
- www.14mei.nl (Rotterdam)
- www.antikriegsmuseum.de (Berlijn)
Perscontact:
- Erik van Loon | Stichting 14 Mei | stichting14mei@gmail.com | +31 6 3826 5666
- Tommy Spree | Anti-Kriegs-Museum | info@anti-kriegs-museum.de | +49 30 4028691